Concessie De haan

De Concessie in De Haan is een unieke villawijk aan de Belgische Kust daterend van eind 19e-begin 20e eeuw, die volgens strikte voorwaarden is aangelegd. Deze historische voorschriften hebben het karakter van deze wijk bepaald, zodat ze gaaf bewaard werd tot de dag van vandaag.

De Concessie wordt gekenmerkt door een 19e-eeuws urbanistisch model, geïnspireerd op de tuinwijkgedachte, en zogenaamde ‘vrijetijdsarchitectuur’. De aanleg en bouw van de woningen werden dan ook gestuurd door duidelijke richtlijnen, die het typerende uitzicht van De Haan vandaag bepalen. Het doel van de gemeente is dan ook om het historisch en unieke karakter van de villawijk te bewaren. Erfgoed en Visie maakte een beheersplan op voor het volledige dorpsgezicht, als opvolger van het herwaarderingsplan uit 2011, met het oog op behoud en herwaardering van de erfgoedwaarden.  Het beheersplan is in eerste instantie een nuttige handleiding voor de particuliere eigenaars van de gebouwen in kwestie, op basis van een aantal concreet uitgeschreven maatregelen. Daarnaast was er ook aandacht voor het openbaar domein, want dit vormt eveneens een essentieel onderdeel van de Concessie.

De eerste stap van het project behelsde een grondige evaluatie van het bestaande herwaarderingsplan met een bijstelling van de initiële waarderingsmethode. Om op een zo objectief mogelijke manier te bepalen welke panden als waardevol geacht - en dus opgenomen - dienden te worden in het beheersplan, werden afwegingskaders opgemaakt om de panden te kunnen waarderen en te beoordelen of ze al dan niet bijdragen tot de erfgoedwaarden van De Concessie. De beschermde monumenten en nieuwbouwpanden maken geen deel uit van het beheersplan. 

Het vormde een aanknopingspunt voor de inventarisatie die zich richtte zich op het identificeren van elementen die bijdragen aan de erfgoedwaarden, uitgaande van de oorspronkelijke voorschriften. De inventaris omvatte drie niveaus: het dorpsgezicht, het openbaar domein en de individuele bebouwde percelen, waarbij steeds de huidige toestand werd afgetoetst aan de historische. Op het niveau van de individuele bebouwing werd tevens een onderscheid gemaakt tussen de verschillende gerepresenteerde bouwstijlen, die elk op hun eigen wijze benaderd dienden te worden in de vergelijking met de hedendaagse toestand. 

Het tweede luik van de studie betrof het toekomstige erfgoedbeheer. Er werd hiervoor een overkoepelende visie geformuleerd, met als doel de historische structurerende voorschriften te bewaren en waar nodig te herstellen. Voor de individuele percelen en het openbaar domein werden concrete deelvisies en beheersmaatregelen uitgewerkt, gericht op het behoud van de architecturale waarde en het karakteristieke uitzicht van De Concessie. Aan deze visie werden concrete maatregelen vastgeknoopt die niet alleen een antwoord moeten bieden op de huidige problematieken maar ook binnen het toekomstige beheer het behoud van de architecturale waarde en het karakteristieke uitzicht van De Concessie dienen te waarborgen.

Tijdens een communicatiemoment werden de bewoners geïnformeerd over het beheersplan, de te volgen stappen bij het uitvoeren van werken aan hun eigendom, en de beschikbare ondersteuning vanuit de gemeente, het Agentschap Onroerend Erfgoed, en Erfgoed en Visie. Dit zorgde voor transparantie en betrokkenheid bij het behoud en de herwaardering van hun erfgoed. Het project illustreert een multidisciplinaire aanpak waarbij erfgoedbehoud gecombineerd wordt met praktische richtlijnen voor eigendomsbeheer, aangevuld met een sterke nadruk op gemeenschapsbetrokkenheid. Deze aanpak waarborgt de bescherming van de historische en culturele waarden van De Concessie, terwijl tegelijkertijd wordt ingespeeld op de behoeften en zorgen van de huidige bewoners en eigenaars.